احسان دوغراماجی

احسان دوغراماجی

احسان دوغراماجی İhsan Doğramacı (ایحسان دوعراماجی) پرفوسور و پزشک معروف ترک در سال 1915 در یک خانواده ترکمن عراقی در ناحیه کاله اربیل که در آن زمان بخشی از امپراتوری عثمانی بود به دنیا آمد. İhsan فرزند ارشد دوغراماجی زاده علی پاشا است که شهردار اربیل بود و از نوادگان دوغراماجی زاده کارا محمد است که در زمان سلطنت پادشاه عثمانی مراد پنجم زندگی می کرد. مادر او، عصمت حانیم، دختر کردارزاده مهمت علی بیگ بود که سالها معاون کرکوک در پارلمان عثمانی بود.

او در سال 1942 با آیسر سلیمان (Ayser Süleyman)، برادرزاده محمود شوکت (Mahmut Şevket) وزیر بزرگ عثمانی و نوه مارشال داعستانلی مهمت فاضل (Mehmet Fazıl) یکی از پاشاهای ارتش عثمانی ازدواج کرد. البته پدر آیسر حانیم، حکمت سلیمان بی (Hikmet Süleyman Bey) نیز، در دهه 1930 به عنوان نخست وزیر عراق خدمت می کرده است. حاصل ازدواج İhsan Doğramacı و آیسر سلیمان سه فرزند به نام‌های شرمین، علی و عثمان می باشد.

نقش مهم علم و تحصیل در زندگی احسان دوعراماجی

احسان تحصیلات ابتدایی خود را در اربیل و تحصیلات متوسطه را در کالج بین المللی وابسته به دانشگاه آمریکایی بیروت در بیروت در سال 1932 به پایان رساند. او به مدت سه سال در دانشکده پزشکی بغداد تحصیل کرد و سپس تحصیلات خود را در دانشکده پزشکی استانبول در سال 1938 به پایان رساند. پس از فارغ التحصیلی از دانشکده پزشکی استانبول، تحصیلات تخصصی خود را در بیمارستان Numune آنکارا، بیمارستان کودکان بوستون وابسته به دانشگاه هاروارد و بیمارستان سنت لوئیس وابسته به دانشگاه واشنگتن به پایان رساند.

دوغراماجی در سال 1949 به موفق به کسب رتبه دانشیار و همچنین در سال 1954 موفق به کسب رتبه پروفسور از دانشکده پزشکی دانشگاه آنکارا شد.

موقعیت های شغلی

او کمک زیادی به تأسیس مؤسسه بهداشت کودک، دانشگاه و دانشکده پزشکی و علوم بهداشتی هاجت تپه (Hacettepe) کرد. وی در این موسسات آموزشی سیستم یکپارچه آموزش پزشکی و نظم کاری تمام وقت اعضای هیات علمی را اجرا کرد.

احسان دوغراماجی ، به عنوان رئیس دانشگاه آنکارا در سال 1963 تا 1965، رئیس هیئت امنای دانشگاه فنی خاورمیانه در سال 1965 تا 1967، رئیس دانشگاه هاجت تپه در سال 1967 تا 1975 خدمت کرد، سپس به عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه پاریس پنجم (Paris V) منصوب شد.

همچنین وی بین سال‌های 1964 تا 1973 عضو هیئت مدیره کنفرانس دائمی روسای دانشگاه‌های اروپایی (CRE) بوده است.

دوعراماچی همچنین به عنوان مشاور سازمان بهداشت جهانی در ایجاد دانشکده های پزشکی و سازماندهی برنامه های آموزشی این مراکز در کامرون – یائونده، نیجریه – ایفه، برزیل – برازیلیا و کانادا – شربروک خدمت کرد.

İhsan Doğramacı بین 10 دسامبر 1981 تا 10 ژوئیه 1992 رئیس YÖK بود، و به عنوان رئیس هیئت امنای دانشگاه بیلکنت (Bilkent Üniversitesi) خدمت کرد.

همچنین احسان دوغراماچی عضو آکادمی دانشمندان طبیعی لئوپولدینا (Leopoldina) آلمان، آکادمی ملی علوم پزشکی هند، آکادمی ملی پزشکی فرانسه، آکادمی اطفال آمریکا، آکادمی علملر (Elmler) آذربایجان، کالج سلطنتی پزشکان انگلستان و کالج سلطنتی اطفال انگلستان بوده است.

بنیاد صلح و بنیاد اربیل

احسان دوغراماچی موسس بنیاد صلح و بنیاد اربیل است. دوغراماچی، که اصالتاً اربیلی است، از طریق بنیاد «احسان دوغراماچی» که در اربیل تأسیس کرده است، از اربیل حمایت می‌کند. بنیاد İhsan Doğramacı پروژه های زیادی در زمینه بهداشت، اجتماعی، آموزشی و فرهنگی در منطقه دارد. در حال حاضر مدارس بسیاری متعلق به این بنیاد در اربیل و همچنین یک بیمارستان وجود دارد و دانشکده دانشگاه بیلکنت در اربیل نیز تأسیس شده است.

مسائل بحث برانگیز و پایان زندگی احسان دوعراماجی

او کمک زیادی به زندگی آموزشی ترکیه کرد، به ویژه در نهادینه کردن آموزش عالی و رساندن آن به رویکرد علمی به سبک غربی. اما متهم به تضعیف واقعیت دانشگاه آزاد و منطقی نیز شده است. در همین راستا، دوغراماچی به دلیل حذف اساتید چپ (از جمله اسامی مانند ادریس کوچوکمر، بولنت تانور، تانر تیمور، مورات بلگه، فاروک سونمزوغلو) از دانشگاه ها و تعویق انتصاب افرادی که به عنوان دانشیار منصوب شده بودند مورد انتقاد قرار گرفت.

دوعراماجی اثر خود به نام «کتاب راهنمای مادر» را به گونه‌ای سرقت ادبی کرد که گویی اثر خود اوست، هرچند که آن را کلمه به کلمه از کتاب «مراقبت از نوزاد و کودک» دانشمند و پزشک آمریکایی بنجامین اسپاک ترجمه کرده بود.

او می توانست به ترکی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، عربی و فارسی صحبت کند.

دوغراماچی در 25 فوریه 2010 در بیمارستان دانشگاه هاجت تپه، جایی که تحت درمان قرار گرفت، در سن 94 سالگی به دلیل نارسایی چند عضوی درگذشت. او در مقبره ای در باغ بیلکنت دوغراماچی زاده علی سامی پاشا به خاک سپرده شد.